Electronic music is being subjected to musicological analysis increasingly often. However, neither the choice of tools and analytical methods nor the type of data included in the research ensures the acquisition of exhaustive knowledge about this music. The aim of this reflection is to draw attention to existing research trends in electronic music and to the causes of difficulties in selecting appropriate research strategies. In this context, an attempt is also made to identify the challenges faced by researchers analysing this music. The problematisation of the analysis of electronic music has been organised by distinguishing three core problems: the specific character of electronic music, taking into account its multimedia and multimodal nature and distinctive sound material; the idea behind analysis of this music; the achievements of researchers and the tasks faced by those undertaking the analysis of electronic music, taking into account the multiplicity of its genres and categories. These considerations are based both on the subject literature, already established in the field of musicology, and on selected recent monographs, as well as works published in specialist journals.

KEYWORDS: electronic music, analysis, tools, methods

Muzyka elektroniczna staje się coraz częściej przedmiotem analizy muzykologicznej. Jednakże zarówno wybór narzędzi i metod analitycznych, jak i rodzaj danych uwzględnianych w badaniach nie zapewniają pozyskania wyczerpującej wiedzy o tej muzyce. Celem refleksji jest zwrócenie uwagi na już istniejące tendencje badawcze muzyki elektronicznej, a także na przyczyny trudności w doborze odpowiednich strategii badawczych. W tym kontekście podjęto także próbę określenia wyzwań, przed którymi stoją badacze tej muzyki. Problematyzowanie analizy muzyki elektronicznej zostało zorganizowane poprzez wyodrębnienie trzech problemów węzłowych. Po pierwsze, rozważana jest specyfika przedmiotu analizy — muzyki elektronicznej, uwzględniająca multimedialny i multimodalny charakter muzyki, a także szeroko rozumiany materiał dźwiękowy, wyróżniający charakteryzowaną muzykę. Po drugie, podjęto refleksję na temat idei analizy tej muzyki. Po trzecie, omówiono osiągnięcia badaczy i zadania stojące przed badaczami, podejmującymi analizę muzyki elektronicznej z uwzględnieniem wielości jej gatunków i kategorii. Podstawą prowadzonych rozważań jest zarówno literatura przedmiotu o ugruntowanej już pozycji w muzykologii, jak i wybrane najnowsze monografie autorskie, zbiorowe, a także prace opublikowane w specjalistycznych czasopismach.

SŁOWA KLUCZOWE: muzyka elektroniczna, analiza, narzędzia, metodyynamika, czas muzyczny, czas linearny

The theory of conceptual binding put forward by Gilles Fauconnier and Mark Turner states that people blend together familiar concepts to create new ones, and then use the latter to think in broader or different contexts. This kind of thinking is accompanied by a number of constitutive and guiding principles, and among the integrated conceptual networks there are several types that recur. Conceptual blends occur in every discipline, including music. Paweł Szymański’s Singletrack for piano involves three kinds of such blends, concerning compositional process, intraopus style and meanings. In the case of compositional process, we are dealing with a hyperblend composed of three component networks, the first one being a double-scope network, which Fauconnier and Turner consider to be the most advanced type of creativity. I personally perceive the style of the work as a series of Baroque-modernist blends characterised by variable proportions of contrasting means. When it comes to semantics, as many as four meanings are mentioned and justified, comparing the work to the stages of human life, a track made by a bicycle on the sand, a bell effect and a cyclical phenomenon.

SŁOWA KLUCZOWE: conceptual blending, network of conceptual integration, Paweł Szymański, Singletrack

Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka stylu kompozytorskiego wybitnego pianisty i kompozytora, a także improwizatora, nauczyciela oraz autora podręcznika gry na fortepianie — Johanna Nepomuka Hummla na przykładzie jego sześciu sonat fortepianowych powstałych w latach 1792–1824. Analiza i interpretacja tych dzieł przedstawiona została w kontekście przemian zachodzących w kulturze muzycznej na przełomie XVIII i XIX wieku, m.in. w odniesieniu do popularnego wówczas w pianistyce stylu brillant, którego rozwój związany był w dużym stopniu właśnie z działalnością i dorobkiem twórczym Hummla. W tekście uwydatnione zostały silne związki Johanna Nepomuka ze stylem klasycznym oraz inspiracje kompozytora dziełami najważniejszych przedstawicieli klasycyzmu. Analiza porównawcza pozwoliła wskazać nawiązania do kompozycji Josepha Haydna, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Ludwiga van Beethovena czy Muzio Clementiego. Z drugiej strony autorka zwróciła uwagę na elementy postępowe, odwołujące się do kategorii estetycznych romantyzmu, a także na wpływ, jaki utwory Hummla wywarły na wybitnych XIX-wiecznych muzyków takich jak Fryderyk Chopin czy Robert Schumann. Dzięki temu, iż będące przedmiotem rozważań sonaty powstawały na przestrzeni wielu lat, można na ich przykładzie prześledzić przemiany stylu ich autora. W toku analizy wyodrębnione zostały elementy wspólne omawianych utworów, obejmujące specyfikę budowy formalnej, polifonizację faktury, czy wymagające technicznie elementy wirtuozowskie. Jednocześnie autorka doceniła unikatowy charakter poszczególnych dzieł oraz kunszt kompozytorski austriackiego twórcy.

SŁOWA KLUCZOWE: Johann Nepomuk Hummel, sonaty fortepianowe, styl brillant, przełom XVIII i XIX wieku

[w przygotowaniu]

SŁOWA KLUCZOWE: [w przygotowaniu]