W twórczości Jana Wincentego Hawela, związanego ze środowiskiem Górnego Śląska kompozytora, dyrygenta i pedagoga, brzmienie fortepianu odgrywa znaczącą rolę. W jego dorobku, obejmującym dzieła orkiestrowe, wokalno-instrumentalne, wokalne oraz kameralne i solowe, figuruje około 20 dzieł na fortepian solo bądź kameralnych z brzmieniem tego instrumentu. Są to m.in. Variazioni per pianoforte (1968), Capriccio-Fantasia nr 2 na dwa fortepiany (1972), Musica concertante na kwintet instrumentów dętych (flet, obój, klarnet, fagot, waltornia) i fortepian (1976), Tryptyk na klawesyn amplifikowany i fortepian (1980), Mała kantata na obój i fortepian (2012) oraz Rapsodia-Romans na klarnet i fortepian (2014).
Artykuł koncentruje się nie tylko na przedstawieniu fortepianu w twórczości Hawela, który z jednej strony poddawany jest nowatorskim eksperymentom (bogaty wachlarz sonorystycznych pomysłów, efekty niekonwencjonalne na strunach), a z drugiej — w delikatnej kantylenie przypomina o swym tradycyjnym obliczu. Na podstawie wybranych przykładów ze wspomnianych wcześniej utworów solowych i kameralnych próbuje także ukazać najbardziej charakterystyczne cechy warsztatu kompozytorskiego Jana Wincentego Hawela.