Tytuł:
Panorama romantycznej sonaty organowej
Autor:
Lech Kucharski
Wydanie:
2017
Liczba odsłon: 581
2017
10.34861/aspmuz7-11_pan-rom
Streszczenie
Podjęty temat romantycznej sonaty organowej ma cechy ogólnego, szerokiego spojrzenia na tytułowy problem. Stanowi więc poszerzoną informację o jej stanie. W szczególności poruszane zagadnienia obejmują następujące aspekty: listy sonat w ujęciu narodowym ich twórców, granice czasowe romantycznej sonaty organowej, rodzaje budowy cyklu sonatowego, charakterystykę form używanych w częściach cyklu i ich rozmieszczenie w różnych jego wariantach oraz wnioski końcowe. Tekst uzupełniają aneksy i tabele ilustrujące omawiane zagadnienia.
W trakcie poszukiwań zidentyfikowanych zostało 246 sonat, z których niespełna 70% poddano oglądowi analitycznemu. W odniesieniu do pozostałych utworów niedostępny okazał się sam materiał nutowy. Dominującą rolę w powstaniu i procesie rozwojowym romantycznej sonaty organowej odegrali kompozytorzy niemieccy. Ich sonaty to ponad połowa wszystkich zidentyfikowanych utworów. Prekursorami byli dwaj z nich: Felix Mendelssohn-Bartholdy i August Ritter. Propozycja budowy cyklu i cechy ich sonat wyznaczyły kierunek rozwoju tej formy, co potwierdzają utwory innych twórców niemieckich a także kompozytorów innych narodowości. Znaczącą grupę kompozytorów tworzących sonaty organowe stanowią autorzy angielscy (41 sonat, 26 twórców), natomiast skromnie prezentuje się lista kompozytorów francuskich. W innych krajach powstało niewiele sonat nielicznych autorów. Są też kraje, w których w ogóle nie znaleziono sonat organowych. Niniejszy artykuł jest pierwszą w polskiej literaturze próbą ogólnego opisu zagadnienia romantycznej sonaty organowej.
SŁOWA KLUCZOWE: sonata, organy, romantyzm, twórcy, cykl sonatowy, formy w częściach cyklu