Tytuł:
Intertekstualność, interdyskursywność, korespondencje — praktyki literackie

Autor:
Maciej Michalski

Wydanie:
2017

Liczba odsłon: 542

Opublikowany:
2017
DOI:
10.34861/aspmuz7-02_interte-interdy

Streszczenie

Artykuł prezentuje wybrane zjawiska w zakresie intertekstualności, interdyskursywności i korespondencji sztuk z zakresu współczesnej literatury, głównie polskiej. Intertekstualność jest kategorią dobrze osadzoną we współczesnym literaturoznawstwie, choć refleksja na tym obszarze obecnie rzadko jest rozwijana, nie ma zatem potrzeby prezentacji klasycznych już ujęć teoretycznoliterackich. Praktyka literacka w tym zakresie nieustannie chętnie wykorzystuje tę kategorię, podobnie jak interdyskursywność rozumianą jako łączenie w tekście różnych dyskursów, dialog i polemikę między nimi. Ma to miejsce szczególnie w twórczości doby postmodernizmu, ale także w pisarstwie szeroko rozumianego modernizmu. Również znane od dawna zjawisko korespondencji sztuk można rozpatrywać jako aspekt intertekstualności. W artykule zaprezentowano wybrane przykłady nawiązań międzytekstowych (głównie aluzji i stylizacji) dotyczących organizacji brzmieniowej (w wersyfikacji), kompozycji, konwencji gatunkowej, a także związków literatury z filozofią, szczególnie opartych na parodii rozumianej zgodnie z klasycznym już ujęciem Lindy Hutcheon jako powtórzenie z zachowaniem krytycznej różnicy. Filozoficzną parodię cechuje ambiwalencja (docenienie za sprawą repetycji, jak również krytyczny dystans) w stosunku do szkół myślenia lub konkretnych koncepcji filozofów, jak również do szeroko rozumianego dyskursu akademickiej filozofii. Omówione w artykule zjawiska ilustrują fragmenty tekstów Juliana Tuwima, Cypriana Kamila Norwida, Mariana Piechala, Tomasza Różyckiego, Witolda Gombrowicza, Sławomira Mrożka, Roberta Coovera, Stanisława Lema, Wystana Hugh Audena, Hansa Magnusa Enzensbergera, Stefana Themersona i Leszka Kołakowskiego.

SŁOWA KLUCZOWE: intertekstualność, interdyskursywność, korespondencja sztuk, parodia, literatura i filozofia

ABY PRZECZYTAĆ CAŁĄ TREŚĆ — Pobierz dokument PDF