Tytuł:
Aspekty religijne w polskiej muzyce fortepianowej XX i XXI wieku
Autor:
Marcin T. Łukaszewski
Wydanie:
2015
Liczba odsłon: 534
2015
10.34861/aspmuz5-02_asp-relig
Streszczenie
Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule są utwory na fortepian solo oraz na fortepian i orkiestrę, w których odnaleziono inspiracje religijne związane z chrześcijaństwem. O tym, że inspiracja sakralna była obecna w muzyce fortepianowej, mogą świadczyć liczne utwory Ferenca Liszta czy Oliviera Messiaena, a z polskich kompozytorów — Fryderyka Chopina (np. Scherzo h-moll op. 20 z cytatem polskiej kolędy Lulajże Jezuniu oraz wiele innych utworów z motywami polskich pieśni kościelnych, odnalezionymi przez Jana Węcowskiego). W polskiej twórczości fortepianowej XX i XXI wieku można wyróżnić kilka kategorii dzieł z odniesieniami do sacrum: utwory, w których inspirację religijną sugeruje tytuł lub podtytuł, materiał dźwiękowy, bądź utwory, w których można spotkać nawiązania do szeroko pojętego kontekstu religijnego, luźno związane z sacrum. Motywy religijne można odnaleźć w dziełach na fortepian i orkiestrę m.in. Wojciecha Kilara, Pawła Łukaszewskiego, Bogusława Madeya, Józefa Świdra. Natomiast w solowej muzyce fortepianowej inspiracje sacrum są obecne w twórczości m.in. Mirosława Bukowskiego, Ireny Garzteckiej, Leszka Mateusza Goreckiego, Tomasza Kamieniaka, Juliusza Łuciuka, Władysławy Markiewiczówny, Witolda Rudzińskiego, Mariana Sawy, Sebastiana Szymańskiego, Aleksandra Tansmana. Polska fortepianowa twórczość o tematyce religijnej XX i XXI wieku nie była dotychczas przedmiotem kompleksowych badań naukowych. Na obecność tych motywów zwracali natomiast uwagę niektórzy autorzy (np. Stanisław Będkowski, Bogumiła Mika, Violetta Przech, Janina Tatarska) przy okazji opisywania innych (niesakralnych) zagadnień związanych z polską muzyką fortepianową.
SŁOWA KLUCZOWE: inspiracja, intertekstualność, koncert fortepianowy, muzyka fortepianowa, muzyka polska, muzyka religijna, pieśń kościelna, postmodernizm, sacrum, sonata, suita, śpiew gregoriański.