Proces zderzenia idei luteranizmu z kulturą ludową jest przedmiotem badań współczesnych hymnologów skandynawskich, którzy proponują powołanie odrębnej dyscypliny naukowej — etnohymnologii. Wykorzystanie tradycyjnych metod historycznych oraz metod zapożyczonych z antropologii i etnomuzykologii umożliwia z jednej strony obserwację elementów normatywnych i niezmiennych (a więc zapisanych w źródłach idei i wzorców), z drugiej zaś elementów dynamicznych i przekazywanych przez tradycję ustną. Zgodnie z założeniami Marcina Lutra, doskonałym i powszechnym wzorcem muzycznym stała się jednogłosowa zwrotkowa pieśń religijna, inspirowana chorałem gregoriańskim, pieśnią husycką i ludowymi melodiami pieśni niemieckich. Ogromną rolę w jej upowszechnianiu wśród prostego ludu odegrały śpiewniki domowe, używane podczas indywidualnej i rodzinnej modlitwy. Dla lokalnych społeczności były one niemal relikwiami, z którymi nie rozstawano się w życiu codziennym i świątecznym. Śpiewniki najczęściej nie zawierały nut, więc melodii pieśni uczyli się wierni ze słuchu — podczas nabożeństw kościelnych, bądź też od swoich rodziców i dziadków. W XIX-wiecznych źródłach poziom liturgii luterańskiej panujący w wiejskich kościołach był oceniany jako fatalny, a śpiew wspólnoty określany jako chaotyczny i pozbawiony reguł artystycznych. Zdaniem współczesnych badaczy, wezwania do jego ujednolicenia i poprawienia walorów artystycznych pojawiły w kościołach Skandynawii się na fali powszechnego ruchu odnowy, rodzącego się w kościele niemieckim na początku XIX stulecia. Relacje te potwierdzają jednocześnie obecność w Skandynawii i w krajach nadbałtyckich „starego stylu” wykonywania chorału. Pojęcie początkowo odnoszące się do praktyki wykonawczej występującej w kościołach Anglii (XV–XVIII wiek) zostało zaadaptowane — na zasadzie analogii — z muzykologii angielskiej. Jako główne determinanty występowania starego stylu wskazuje się między innymi: izolację środowiska, trudny dostęp do kościoła, zastępowanie nabożeństw modlitwą domową, brak organów w kościele i skodyfikowanych zbiorów melodii chorałowych. Cechy charakterystyczne stylu to: wolne tempo, bardzo głośny śpiew, bogata melizmatyka oraz heterofonia stworzona poprzez nakładanie się na siebie wariantów melodycznych. Po przeprowadzonej reformie styl ten został wyeliminowany z liturgii i zachował się w wersji szczątkowej w sytuacjach pozakościelnych (indywidualna modlitwa, praca, zwyczaje ludowe), bądź był kultywowany przez pietystyczne wspólnoty religijne. Potwierdzają to nagrania terenowe prowadzone w XX wieku w krajach skandynawskich, nadbałtyckich, jak również w środowisku mazurskich ewangelików.