Tytuł:
Muzyczne dedykacje organowe w muzyce francuskiej XX wieku
Autor:
Beata Kotłowska
Wydanie:
2017
Liczba odsłon: 569
2017
10.34861/aspmuz7-14_muz-dedyk
Streszczenie
Dedykacja muzyczna to dodatkowe źródło nie tylko biograficznych ciekawostek czy świadectwa przyjacielskich więzi, ale konkretnej wiedzy o kompozytorach. Różnorakie zamiary przyświecały francuskim kompozytorom minionego stulecia zamieszczającym dedykacje w utworach organowych; owe dedykacje tworzą szczególną mapę muzyki dwudziestowiecznej Francji. Autorka zajmuje się takimi utworami, w których konkretne osoby bądź przywoływane są przez sam tytuł np. Suite pour…, Hommage à…, à la memoire de…, bądź ich nazwisko zamieszczone jest w podtytule. Celem tego działania nie jest detektywistyczne odkrywanie relacji łączących kompozytora z adresatami dedykacji, choć niekiedy pójście śladami wymienionych osób może uzupełnić lub wyjaśnić niejedne biograficzne szczegóły (jak w przypadku cyklów organowych np. Josepha Bonneta, Gastona Litaize’a czy Louisa Vierne’a). Z powodu dość dużej liczby dedykacji (przedstawionych w załączonej tabeli) zostaje podjęta próba podzielenia ich na grupy i dokonania pewnej klasyfi kacji: (1) dedykacje nawiązujące do przeszłości, które są wyrazem hołdu dla kompozytorów ważnych dla muzyki francuskiej, religijnej czy też organowej (np. Jean Titelouze, Girolamo Frescobaldi, Jean-Phillippe Rameau, César Franck czy Gabriel Fauré); (2) utwory kierowane przez wdzięcznych uczniów ku swoim nauczycielom, nie tylko gry na organach; dzięki nim dowiadujemy się o edukacyjnych doświadczeniach organistów, którzy w tym czasie bardzo często byli także kompozytorami; (3) dedykacje odzwierciedlające relacje uczeń – mistrz, ale także poprzednik – następca organisty tytularnego paryskich kościołów; stają się dowodem relacji organista – organiście i jednocześnie relacji przyjaźni; (4) chęć uczczenia organistów zmarłych przedwcześnie (np. Jehan Alain czy Jean-Claude Touche); (5) utwory składane w darze tak osobistościom z kręgu twórców kultury (organmistrzowie, krytycy muzyczni, poeci), jak i tym najbliższym spośród przyjaciół i rodziny.
SŁOWA KLUCZOWE: dedykacja, muzyka francuska, muzyka organowa XX wieku